Samos

SAMOS

Stolicą Samos jest położone we wschodniej części wyspy, będące jej największym miastem i portem - Vahti (Samos Town). W V w. p.n.e. miejscowość uchodziła za najpiękniejszą w Grecji. Oglądając ruiny budowli, możemy sobie jednynie wyobrazić jego dawną świetność i piękno. Jedną z największych atrakcji turystycznych miasta jest znajdujacy się w Muzeum Archeologicznym, słynny Kuros – prawie pięciometrowy posąg młodego mężczyzny, będący największą tego typu istniejacą budowlą ze starożytnej Grecji. Samos słynie z wyśmienitego wina, warto zajrzeć więc też do muzeum wina (Museum of Samos Wina). Spacer po bulwarze i klimatycznych uliczkach będzie prawdziwą przyjemnością. Miasto tętni życiem, znajdziemy w nim wiele sklepów, lokalnych tawern i czynnych do późnych godzin nocnych barów. Najlepsze plaże w okolicy to: Kerveli, Mikali i żwirowa, dobrze zagodpodarowana Gagou.

PYTHAGORION (PITAGORIO)

Dawna stolica wyspy, klimatyczne miasteczko Pythagorion w czasach starożytnych było jednym z najstarszych i największych portów w basenie Morza Śródziemnego. Jego nazwa pochodzi od najsłynniejszego mieszkańca Samos - Pitagorasa, którego upamiętnia oryginalny pomnik. Romantyczne i antyczne centrum z pełnymi uroku uliczkami, pełne kafenionów i wybornych tawern z widokiem na morze, tętni życiem będąc wymarzonym miejscem na popołudniowy spacer czy wieczorne biesiadowanie. W roku 2009 r. Pithagorion został wpisany na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Warto poznać dzieje tego niezwykłego miejsca udając się np. do Muzeum Archeologicznego, który skrywa imponujące skarby przeszłości. W okolicach miasteczka obejrzymy m.in. świątynię bogini Hery (nad brzegiem rzeki Imvrasoso) i akwedukt Eupalinosa. Warta uwagi jest też wieża obronna zamku Lykourgos Logothetis będąca symbolem walki z Turkami. Budynek pochodzi z I poł. XIX w. i jest częścią bizantyjskiego zamku. Obok zamku można obejrzeć ruiny wczesno-chrześcijańskiej bazyliki i mury obronne Polykratesa.

TUNEL EUPALINOSA

Tunel Eupalinosa jest jednym z największych osiągnięć architektonicznych okresu hellenistycznego. Ten podziemny akwedukt został zbudowany w połowie VI w. p.n.e. z rozkazu tyrana Polikratesa i zaopatrywał w wodę starożytne miasto. Jego całkowita długość wynosi aż 1036 m. Budowniczy kopali tunel jednocześnie z dwóch przeciwległych stron, a pomyłka w wyliczeniach na odcinku ponad 1 km wyniosła zaledwie 1,5 metra. Jak na VI w. było to duże osiagnięcie, dlatego przez niektórych tunel Eupalinosa uznawany jest „ósmym cudem świata”.

HERAION

Heraion to strożytna świątynia bogini Hery, żony najwyższego boga Zeusa, która narodziła się na Samos, i której kult był tu szczególny. Herodot wspomina, że Heraion z Samos był największą i najbardziej imponującą świątynią tamtych czasów. Pozostałości sanktuarium znajdują się kilka kilometrów od stolicy, niedaleko portu Pythagorion. W 1992 r. miejsce zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Świątynia została wzniesiona około 570-550 p.n.e. przez Rojkosa i Teodorosa z Samos (na miejscu starszych herajonów z VIII i VII w. p.n.e.). Jeszcze w tym samym stuleciu świątynia została zniszczona przez Persów, ale odbudowano ją w 525 r. p.n.e. za panowania Polikratesa. Miała wymiary 108 na 55 m, co czyniło ją czterokrotnie większą od Partenonu w Atenach. Stała w miejscu mitycznych narodzin bogini Hery i była jednym z najważniejszych miejsc jej kultu w starożytnej Grecji. Była to dwustronna świątynia jońska z 155 gigantycznymi kolumnami, z których do naszych czasów przetrwała tylko jedna w pozycji pionowej (o połowie pierwotnej wysokości) oraz kilka zdekompletowanych posągów. Stanowisko archeologiczne obejmuje także pozostałości Wielkiego Ołtarza, Świętej Drogi i Hekatombeonu.

JASKINIA PITAGORASA

Z Samos pochodził słynny matematyk i filozof Pitagoras, który nie był lubiany przez ówczesnego władcę wyspy Polikratesa. Tyran nie tylko nie doceniał jego talentu, ale wydał na słynnego uczonego wyrok śmierci. Według legendy Pitagoras zmuszony był ukrywać się przed uciskiem despoty na zboczu góry Kerkis w pobliżu wioski Marafokampu, gdzie wiódł pustelnicze życie. Dzisiaj można zwiedzić jaskinię, w której mieszkał i wymyślał rzeczy, które zmieniły świat. Miejsce jest udostępnione dla turystów i warto je zobaczyć ze względu na wartość historyczną, ale też fantastyczne widoki z góry.

KLASZTOR MEGALI PANAGIA

Religia jest integralną częścią historii i życia społecznego Samos. Odkryjemy tu wiekowe klasztory, kościoły, kaplice czy metachiony. Klasztor Megali Panagia jest uznawany za najpiękniejszy ze wszystkich zabytków religijnych na wyspie. Malowniczo położony na zboczach gór Ampelos, w pobliżu wsi Koumaradei, został zbudowany w XVI w. Do dnia dzisiejszego przetrwał w prawie niezmienionej postaci i jest dostępny dla zwiedzających. Przechowywane są tu cenne przedmioty liturgiczne. Szczególną uwagę zwracają najstarsze na wyspie freski, rzeźbiony i pozłacany tron biskupi, ambona i templon z XVIII w.

MONASTYR PANAGIA SPILIANI

Na zboczu wzgórza pomiędzy Pythagorion a Tunelem Eupalinosa leży monastyr z pięknym, panoramicznym widokiem. Tuż za nim otwiera się wejście do jaskini, w której zbudowano małą kapliczkę. Na jej terenie znajduje się święte źródełko. Godna uwagi jest także cudowna ikona z marmuru, która według legendy została skradziona, w czasie transportu statkiem wpadła do morza i rozbiła się na kawałki. Morze wyrzuciło je jednak na brzeg, zwracając mieszkańcom ich własność. Według archeologów jaskinia była miejscem kultu w czasach starożytnych, natomiast w czasach bizantyjskich mieścił się tu kościół chrześcijański.

WODOSPADY POTAMI

W północno-zachodniej części wyspy Samos, ok. 3 km od miasta Karlovasi w zielonym wąwozie Kerkis, w regionie Potami, znajdują się małe, naturalne wodospady. Nawet w upalny letni dzień spacer do nich jest przyjemną wycieczką. Droga prowadzi bowiem przez cień lasu a miejscami przez wodę w skalnym wąwozie. Gdzieniegdzie sięga prawie do pasa, więc trzeba wziąć ze sobą strój kąpielowy. Przyda się też specjalne obuwie ze względu na kamieniste dno. Widoki i fantastyczna przyroda rekompensują wyprawę. Pod wodospadem można odświeżyć się w małym jeziorze.

SAMIOPOULA

Samiopoula zwana „małą Samos” to niewielka, grecka wysepka położona na południe ok. 1 km od Samos. Warto udać się w to bajkowe miejsce, aby zrelaksować się na łonie natury na przepięknej plaży i popływać w krystalicznym morzu. Podczas rejsu odkryjemy wybrzeże Samos z malowniczymi zatoczkami z turkusową wodą i dzikimi plażami.

PATMOS

Patmos, zwana egejską Jerozolimą lub wyspą Apokalipsy uważana jest za jedną z najpiękniejszych greckich wysp. Od wieków była ważnym miejscem kultu dla chrześcijan. To właśnie tu św. Jan apostoł doznał objawień spisanych w Księdze Apokalipsy. W wiosce Chora, znajduje się słynny, wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO klasztor św. Jana Teologa (Ewangelisty) oraz apokaliptyczne jaskinie.

EFEZ

Wypoczywając na Samos warto zakosztować odrobiny orientu i udać się na wycieczkę do wpisanego na listę światowego dziedzictwa UNESCO Efezu, jednego z najpiękniejszych i najlepiej zachowanych antycznych miast w Turcji. Po ok. 2-godzinnym rejsie będziemy na miejscu, skąd udamy się autokarem do Efezu, gdzie znajdują się jedne z najbardziej imponujących stanowisk archeologicznych starożytności. To tu znajduje się m.in.: Odeon, Fontanna Trojańska, świątynia Hadriana, imponującą Biblioteka Celsusa czy największy teatr starożytności o pojemności 24 000 miejsc.

🏖️ NAJPIĘKNIEJSZE PLAŻE

Skarbem Samos są przepiękne plaże nad krystalicznym morzem. Jest ich tyle i są tak zróżnicowane, że w czasie pobytu każdego dnia można zażywać kąpieli słonecznej w innym miejscu. Amatorzy wypoczynku nad wodą znajdą i kameralne, małe plaże znajdujące się w zatoczkach, do których można dotrzeć na piechotę lub w ramach przejażdżki samochodem, i szerokie plaże z rozbudowaną infrastrukturą turystyczną. Opisaliśmy najważniejsze z nich.

PÓŁNOCNA CZĘŚĆ WYSPY

• LIVADIKI: leżąca blisko stolicy Samos, jedna z najpiękniejszych na wyspie. Bardzo „instagramowe” miejsce. Idealna do kąpieli, uprawiania sportów wodnych i wypoczynku w luźnej atmosferze. Na plaży znajduje się klimatyczny bar.
• KERVELI: w pięknej, zawietrznej zatoce, szczególnie lubiana przez rodziny.
• KOKKARI: popularna plaża z kamykami, głęboką, krystaliczną wodą i dużymi falami. Ulubione miejsce miłośników sportów wodnych, szczególnie windsurfingu.
• LEMONAKIA: naturanie piękna, kamienista plaża z leżakami i krystaliczną wodą o nieopisanym, niebieskim odcieniu.
• TSAMADOU: zatokowa, jedna z najbardziej urokliwych na wyspie z roślinnością sięgającą linii brzegowej i pięknymi widokami na Kokkari. Część plaży jest przeznaczona dla nudystów.
• TSABOU: urocza, spokojna plaża z dużymi kamykami i obłędnym kolorem morza.
• AGIOS NIKOLAOS: mała plaża z tawerną w miejscowości o tej samej nazwie. Można tu spokojnie i przyjemnie popływać.
• KARLOVASI: popularna plaża z piaskiem, płytką wodą i dużymi falami, kiedy wieje wiatr z północy.
• POTAMI: wizytówką wyspy i „najbardziej fotogeniczna” plaża Samos, często umieszczana w rankingach najpiękniejszych w basenie Morza Śródziemnego. Potami jest w większości naturalna, malowniczo otaczają ją kilkusetmetrowe szczyty. Najpiękniejszy punkt widokowy znajduje się z górującego nad wschodnim krańcem plaży kościoła Agios Nikolaos. Stąd można też wybrać się na urokliwe plaże: Mikro Seitani i Megalo Seitani oraz do lokalnych wodospadów. Plaża Potami znajduje się w zasięgu krótkiego spaceru od Karlovassi.
• MIKRO SEITANI I MEGALO SEITANI: przepiękne, magiczne plaże, do których można dostać się od strony morza lub udając na trekking górską ścieżką. Megalo Seitani jest niezwykle widokowym miejscem, gdzie kanion Kerkis otwiera się na morze.

POŁUDNIOWA CZĘŚĆ WYSPY

• POSEIDONIO: mała plaża z portem w malowniczej, zielonej zatoczce z widokiem na tureckie wybrzeże.
• : oznacza dosłownie „drobny piasek”, jedna z nielicznych piaszczystych plaż na wyspie. Rozległa, ustronna, z łagodnym wejściem do morza i malowniczym widokiem na Turcję. Szczególnie lubiana przez rodziny z dziećmi.
• MYKALI: jedna z najdłuższych plaż na wyspie, kamienisto-żwirkowa z dużymi, białymi kamykami i szmaragdową wodą. W wielu miejscach jest zagospodarowana.
• PYTHAGORIO: pomiędzy zamkiem Lykourgos a łaźniami rzymskimi, szczególnie popularna wśród młodych, idealna do uprawiania sportów wodnych i zabawy.
• POTOKAKI: jedna z najdłuższych plaż na wyspie oferująca różnorodne atrakcje. Kamyki przeplatają się tu z piaskiem, woda jest zazwyczaj spokojna i idealna do pływania.
• KAMPOS - VOTSALAKIA: długa, piaszczysto-żwirkowo-kamienista plaża z krystaliczną wodą i widokiem na masyw Kerkis, ciągnąca się przez typowo letniskową miejscowość z mnóstwem tawern.
• CHRISSI AMMOS / PSILI AMMOS: jedna z najpiękniejszych plaż na wyspie z miękkim piaskiem i płytką wodą w otoczeniu gór z masywem Kerkis. Idealna na spokojny wypoczynek.
• LIMNIONAS: piękna, zagospodarowana, piaszczysta plaża.